Sách tướng gà đá - Đạo kê diễn nghĩa ( Hồi 3 )

31. Hiểu rằng vảy nhỏ "lạc mai", 

32. Chẳng nên căn cứ một hai đòn tài. 

Lạc Mai là bốn năm vảy chụm lại và đóng trên hoặc dưới cựa. Gà có vảy này thuộc loại thường. Ta không nên căn cứ một hai đòn hay mà giữ gà này vì nó không phải là chiến kê.

33. Đòn tài bán nguyệt nữ giai, 

34. Thêm vào ngón giữa ra oai nhiều đường. 

Vảy bán nguyệt là một đường chỉ vòng bán nguyệt tại cựa. Tuy nhiên, câu này không mô tả đường chỉ đó mà muốn đề cập tới ngón chân cong hình bán nguyệt.
Bán Nguyệt Nội là hai ngón nội của cả hai chân cong hình bán nguyệt. Nếu gà mà có bán nguyệt tại ngón giữa (ngón Chúa) thì lại càng cực kỳ hay.
Chiến kê có chân cong hình bán nguyệt có biệt tài móc mắt đối phương, giỏi song cước, nhảy cao và đá tạt ngang rất ác nghiệt.

35. Đừng cho thất hậu bản lườn, 

36. Riêng hai thứ ấy kiên cường phải sâu. 

Những sư kê có nhiều kinh nghiệm thì họ cho rằng hàng vảy quan trọng bậc nhất không phải là hàng vảy tiền phía trước mà chính là hàng vảy hậu phía sau. Tiền hư thì còn gỡ gạc được, chứ nếu hậu hỏng thì không thể dùng được nữa.
Một con thần điểu tốt phải có hàng vảy hậu no tròn và đều đặn từ chậu đến gối.

Bản lườn tức là lườn tam bản. Loại lườn này có đáy trệt và hai vách hơi vuông vức trông giống như đáy của loại thuyền đóng bởi ba miếng ván nên gọi là lườn tam bản. Kinh sách khuyên ta không nên dùng loại gà có lườn tam bản.
Ngược lại với lườn tam bản thì có lườn tàu có đáy nhọn. Khi ta "vô tay" nâng gà lên thì sẽ cảm thấy đáy lườn cộm vào lòng bàn tay.
"Vẹo lườn thì bỏ, vẹo mỏ thì nuôi"
Xương lườn nằm ở phía dưới bụng của gà. Nếu xương lườn sâu và thẳng không bị "vạy" thì chiến kê ấy có thể tạm coi là tốt.

37. Tam tài tứ quý là đâu,

38. Song tam song quý mới hầu tài cho.

Theo tài liệu của Tàng Kinh Các thì có rất nhiều loại tam tài khác nhau. Loại thông thường là ba vảy nhỏ đóng sát gối như hình vẽ này.
Qúy điểu có loại vảy này thì ra đòn cực kỳ mãnh liệt hung ác.
Tứ quý là bốn hàng vảy đóng sát gối. Chiến kê có tứ quý chuyên đá lòn, đá dĩa. Con gà đi dưới cũng có nhiều đòn độc ma quái riêng của nó.
Song tam = hai chân có tam tài
Song quý = hai chân có tứ qúy.



Nhân đọc bài của anh Mộng Lang, thấy hay quá nên tối dzìa lục lại các sách vở cũ thấy có các trường hợp sau, xin cũng góp vui:

1/ vảy "hoa mai": ngoài trường hợp "Lạc Mai" mà anh Lang đã nêu còn có trường hợp khác gọi là "Mai Cựa"; do các vảy của hàng biên phụ đi ngang cựa đóng thành; Gà có Mai Cựa khá lắm, thỉnh thỏang gà này đâm cựa rất độc, khi nó trổ tài đối phương phải mang tật.
2/ có sách viết "lệch Lông thì bỏ, lệch mỏ thì nuôi": tức số lượng lông lớn 2 bên cánh của gà phải bằng nhau mới tốt, bên ít bên nhiều thì bỏ không dùng (có lẽ ảnh hưởng đến thăng bằng của gà lúc bay nhảy chăng ? ), còn lệch (vẹo) mõ là dùng chắc là do người xưa nghĩ là "có tật có tài"
Trên giang hồ có nhiều tài liệu diễn giải khác nhau về vảy Tứ Trụ Giáp. Có sách chép "Tứ Trụ Giáp là một chân có Án Thiên và phủ địa, một chân khác có Án Thiên.
Có sách khác lại phác hoạ vảy Tứ Trụ Giáp như bốn ô vuông nằm gần và đều nhau tại cựa, hai ô ở trên, hai ô ở dưới.
Nhưng nếu là như vậy thì xem ra nó lại giống như vảy Khai Vương rồi ?

39. Gà tài vảy độ càng to,

40. Nghinh thiên cho tỏ bo bo "độ điền".

41. Độ điền mới quý làm sao,

42. Hẳn là vua cả trên cao lộng hành.

Mộng Lang truy cứu nhức cả đầu nhưng cũng không tìm ra được vảy "Ðộ Ðiền". Có lẽ là vảy độ có hình vuông như chữ Ðiền chăng ?

43. Đến lần biên độc làm anh,

Ðộc biên là một hàng vảy biên chạy từ đầu gối xuống quá chậu ra ngón ngoại.
Thần Ðiểu có vảy độc biên thì đá chết địch thủ, khó có con nào thoát chết.

44. Đa biên mà dứt chẳng lành hiện ra.

Ða biên là có từ hai hàng vảy biên trở lên.
Ða biên mà đứt đoạn thì càng tồi. Kinh sách khuyên ta không nên dùng.